Het officieel certificaat van heftruckchauffeur
In aanwezigheid van de Brusselse Minister van Werk en Beroepsopleiding, Bernard Clerfayt, van Co-Prev en van Assuralia hebben verzekeringsmaatschappijen, bedrijven, preventiediensten en uitzendbureaus elkaar op 8 juni ll. ontmoet om de verschillende diensten in te lichten over de officiële Franstalige en Nederlandstalige certificaten voor heftruckchauffeurs.
De veiligheid van de werkne(e)m(st)er, zijn/haar collega’s en het materiaal dat hen ter beschikking wordt gesteld zijn van wezenlijk belang. Het voorkomen van beroepsrisico’s, de veiligheid en de bescherming van de gezondheid op het werk vormen een belangrijke bezorgdheid in de bedrijfswereld, met name met het oog op een betere arbeidsongevallenpreventie en lagere verzekeringspremies.
De reglementering inzake veiligheid is vastgelegd in de Codex over het welzijn op het werk.
Het beroep van heftruckchauffeur is onderworpen aan bepaalde verplichtingen in het kader van deze codex. Artikel IV.3-7, 1° van de codex bepaalt: “Mobiele arbeidsmiddelen met eigen aandrijving mogen alleen worden bestuurd door werknemers die een adequate opleiding voor het veilig besturen van deze arbeidsmiddelen hebben gekregen”. De werkgever is verplicht om zijn werknemer informatie te verstrekken over en opleiding te voorzien met de in het bedrijf gebruikte machines en hij moet waken over de medische geschiktheid van de werknemer. Deze dient vastgesteld te worden door de arbeidsgeneesheer; aangaande de opleiding is er geen richtlijn vastgelegd.
In 2014 deed het Sociaal Fonds Transport en Logistiek (SFTL) een zorgwekkende vaststelling: de competenties van de werknemers die verworven werden in de verschillende ondernemingen waren heel divers. Bovendien hadden die werknemers vaak geen certificaat van bewezen competenties. Bij de afgeleverde attesten lag de lat ook niet altijd even hoog. Het was dat de sector objectieve criteria zou vastleggen die zouden overeenstemmen met de veiligheidsvereisten in de bedrijfswereld. Met de steun van sectoren zoals Alimento (voedingsnijverheid), IFPM Arbeiders (sector van de technologie en de metaal-, machine- en elektrische bouw) en Volta (Kruispunt van elektrotechniek) heeft het SFTL dan de wens geuit dat de competenties die heftruckchauffeurs hebben verworven door ervaring of door niet geattesteerde opleidingen de mogelijkheid zouden hebben om deze te laten bevestigen door de Titre de Compétence en een Beroepskwalificatie via EVC.
Het doel was om uniformiteit te verkrijgen aangaande de competenties die nodig zijn voor de veiligheid van de werknemers die deze machines besturen, ongeacht in welk gewest in België men zich bevindt. Deze certificaten geven een bevestiging aan de werkgever dat de professionele competenties die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van dit beroep wel degelijk aanwezig zijn. Dit ontslaat de werkgevers echter niet van hun verplichting om voor hun werknemers extra info en opleiding te voorzien m.b.t. de specifieke interne transportmiddelen die in het bedrijf worden gebruikt. Het systeem van certificaten past volledig in het kader van de codex over het welzijn op het werk wat betreft de maatregelen inzake de veiligheid van de werknemers en de te besturen machines.
“De erkenning van competenties is een doeltreffende maatregel die ervoor zorgt dat mensen zonder diploma een officieel getuigschrift voor hun competenties kunnen bekomen dat erkend wordt door de overheden. Het is een maatregel die de verworven kennis en ervaring van de werknemers valoriseert en een extra troef vormt op hun cv”, stelt Bernard Clerfayt, de Brusselse minister van Werk en Beroepsopleiding.
De “Titre de compétence” (Certificaat van Competentie)
Iedereen die ouder is dan 18 en die wel beroepservaring heeft maar geen met dit beroep overeenstemmend diploma of certificaat, kan sinds 2003 gratis een test voor de validering van de competenties afleggen waarbij de beroepsomgeving wordt gesimuleerd. De beoordeling gebeurt door een jury van professionals van een erkend Centrum. Wie slaagt in de test, ontvangt een Titre de Compétence uit naam van het Waals Gewest, de Federatie Brussel-Wallonië en de Franse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk gewest. Deze wordt erkend door de beroepssectoren, de overheidsdiensten voor arbeidsbemiddeling en , de openbare onderwijsinstellingen en instellingen voor beroepsopleiding. In bepaalde gevallen kan dit bewijs worden afgeleverd aan het einde van een beroepsopleiding.
Sinds 2003 werden er al meer dan 58.000 Titres de Compétence uitgereikt voor een vijftigtal beroepen door een veertigtal in Brussel en in Wallonië erkende Centra voor de validering van competenties. Dankzij deze competentiebewijzen vinden de betrokkenen onder meer gemakkelijker werk, kunnen ze een opleiding volgen met vrijstellingen en hebben ze toegang tot functies binnen de lokale of provinciale besturen.
De trajecten om competenties te valideren in Vlaanderen
Ook zoals in Wallonië en Brussel is er in Vlaanderen sinds 2004 al de mogelijkheid om je competenties voor bepaalde beroepen te laten valideren bij erkende testcentra : de ‘ervaringsbewijzen’
Sinds 2019 is er een nieuwe wetgeving die over alle beleidsdomeinen heen dezelfde reglementering hanteert, terwijl dit in het verleden bij de ervaringsbewijzen enkel in het beleidsdomein Werk zat.
De voordelen:
- Het bevestigd op een snelle manier je ervaring. Je moet dus niet nogmaals een langere opleiding volgen, want je beschikt al over de nodige competenties.
Je werkgever moet je geen tijdrovende tests laten doen als hij je aanwerft en weet ook wat je kan.
Enkele cijfers over de aanvragen voor een EVC-testing van de logistieke beroepen bij VDAB :
- Heftruckchauffeur : gemiddeld 250 tot 300 aanvragen per jaar
- Reachtruckchauffeur : gemiddeld 100 tot 120 aanvragen per jaar
Externe diensten voor Preventie en Bescherming op het werk
Co-Prev vzw is de koepelorganisatie van de 10 Belgische Externe diensten voor Preventie en Bescherming op het werk. Deze diensten adviseren quasi alle Belgische ondernemingen op het vlak van arbeidsgezondheid en arbeidsveiligheid. Specifiek voor wat het gebruik van heftrucks betreft geven zij tijdens bedrijfsbezoeken adviezen over het correct en veilig gebruik ervan. Op medisch vlak dienen heftruckbestuurders regelmatig langst te gaan bij de arbeidsarts voor een gezondheidsbeoordeling, zodat hun gezondheid toelaat in veilige omstandigheden (voor henzelf en voor hun omgeving) een heftruck te besturen en schade aan personen, gebouwen, installaties enz… te voorkomen. Zo’n gezondheidsbeoordeling omvat onder ander het controleren van het gehoor en van de ogen en peilt naar gezondheidsproblemen die het rijden met een heftruck zouden kunnen beïnvloeden en onveilige situaties veroorzaken.
Verzekerings- en herverzekeringsmaatschappijen
Assuralia groepeert Belgische en buitenlandse verzekerings- en herverzekeringsmaatschappijen die in België actief zijn. Allianz is een partner in preventie voor de bedrijven die in Arbeidsongevallen verzekerd zijn. Hun missie is gemotiveerde klanten ondersteunen bij het ontwikkelen, promoten en onderhouden van een eigen preventiecultuur ter vermindering van het aantal arbeidsongevallen.
In 2020 waren er volgens Fedris 1 256 ongevallen met vorkheftrucks en ander mobiel materieel. Een van de belangrijkste tekortkomingen die door de Toezicht op het Welzijn op het Werk zijn vastgesteld, is het gebrek aan opleiding of medisch toezicht op de bestuurder.
De erkenning van vaardigheden is dus een interessant initiatief voor preventie.
Het maakt het mogelijk de door ervaring verworven vaardigheden te waarderen. Er is op het terrein behoefte aan erkenning van de vaardigheden van vorkheftruckchauffeurs. De werkgever blijft verantwoordelijk voor de opleiding van heftruckchauffeurs in zijn omgeving en met zijn materieel.
Contact voor de pers:
Pauline LORBAT- Kabinet van Bernard Clerfayt
Sébastienne MISONNE - Communicatieverantwoordelijke voor het Consortium voor de validering van de competenties
